Kahve Terimleri Sözlüğü
Günlük hayatımızda, bir fincanının bile ruh halimizde muhteşem bir pozitif değişim yarattığı kahve, vazgeçilmez içeceklerin en başında gelmektedir. Her gün yeni yeni çeşitlerin keşfedildiği ve çeşitli tariflerle tatlandırıldığı kahvenin aslında onlarca farklı tanımı bulunmaktadır. İçecek türünün isimlerinden demleme yöntemlerine, kullanılan ekipmanlardan bardaklara kadar her biri özel isimlere sahiptir.
Kahve terimleri ile yepyeni şeyler öğrenmek ve bu bilgileri sevdiklerinizle de paylaşmak için, blog yazımıza muhakkak göz atmalısınız!
İçecekler:
Kahve Terimleri Sözlüğü, elbette ki ilk olarak içecekler ile başlamalıdır. Bir kafe menüsünde bulunan birçok çeşitten rastgele seçmek ve hayal kırıklığına uğramak yerine, kahvelerin içeriklerini bilerek tercihte bulunmak tüm yüzleri güldürecektir.
Mocha: Tatlı ile arası iyi olan kahve severlerin mutlaka tercih edeceği Mocha’nın temelinde espresso, çikolata ve süt yer alır. “Iced Mocha” ise bu karışıma buz ilave edilerek hazırlanır.
Espresso: Kültürümüzün en çok tüketilen içeceklerinden Türk kahvesi ile karşılaştırıldığında, İtalyanların vazgeçilmez sabah içeceğidir. İncecik çekilmiş kahve çekirdekleri ile yapılmaktadır, sert ve acı bir kıvama sahiptir. Ya “single shot” olarak tek seferde içilir ya da “double shot” olarak Türk kahvesi ile aynı boyutta bir fincanda tüketilir. Çoğu kahve bazlı içeceğin temeli, Espresso’nun ta kendisidir.
Affogato: Bir top vanilyalı dondurma ile servis edilen Espresso kahvedir.
Americano: Espresso kahvenin su ile seyreltilip yumuşatılması ile servis edilen kahve çeşididir.
Cortado: Sıcak süt ve Espresso kahve karışımıdır. Single shot veya double shot olarak servis edilir.
Doppio: Double shot Espresso kahvenin ismidir.
Ristratto: Espresso kahveye oldukça benzer olan ancak oran bakımından 1:1 olduğu için çok daha sert bir tada sahip kahve çeşididir.
Macchiato: Espresso kahvenin süt ile birleştirilmesi ile yapılmaktadır. Ancak süt, köpürtülerek kullanılır ve içerisinde ya single ya da double shot Espresso eklenir. Baristanın kendi tarifi değil ise, çoğunlukla kahve ve süt miktarı eşit derecede olur.
Cappuccino: Yine, İtalyanların sıklıkla öğleden önce tükettiği içeceklerden bir tanesidir. Yapımında eşit oranda süt köpüğü, Espresso ve süt kullanılır.
Breve: Cappuccino kahvenin süte ilaveten krema katılması ile hazırlanan bir kahve türüdür.
Flat White: Kahvenin üzerine çok miktarda süt ve süt köpüğü eklenmesi ile hazırlanan, Avustralya stiline sahip kahve içeceğidir.
Irish Coffee: Bir İrlanda içeceğidir. Özel bir viskinin kahve ile karıştırılıp tüketildiği bir içecektir.
Latte: Bu içecek, kahve ve süt bazlı hazırlanır ancak çeşitli şuruplar ve soslar eklenerek tatlandırılır. Espresso, süt, süt köpüğü ve tatlandırıcısı ile dört farklı malzemenin bir araya getirilmesi ile yapılmaktadır.
Türk kahvesi: En ince öğütülen kahve çeşitlerinden bir tanesidir. Cezvede pişirilir. Soğuk su, kahve ve isteğe bağlı şeker ile hazırlanır.
Instant Coffee: Hazır, granül kahve anlamını taşır.
Iced Coffee: Filtre kahvenin demlendikten sonra soğuk bir dolapta dinlendirilmesi ile hazırlanır. Ekstra bir tatlandırıcı tercihiniz bulunmadığı sürece, sek kahve ve su içerir.
Café au Lait: Bardağın 1/3 oranında filtre kahve, geri kalanında süt mevcuttur.
Frappe: Soğuk bir içecek olan ve kökenlerinin Yunanistan’a gittiğini bildiğimiz Frappe, yüksek oranda kahve bazlı içecek karışımlarına verilen genel bir addır. Şuruplar ve soslar ile renklendirilebilir, çoğunlukla meyve sosları eklenir.
Kahve Çekirdekleri:
İçtiğimiz her bir kahvenin, bardağımıza ulaşana dek uzun bir yol kat ettiğini biliriz. Dünya üzerinde yaygın olarak kullanılan ve ülkemizde de tercih edilen kahve çekirdekleri aşağıdaki gibidir:
Dark Roast: İsminden de çağrıştırdığı gibi, dark roast kahve, koyu kavrulmuş kahve anlamına gelmektedir. İçerisindeki kafein oranı düşüktür. Uzun süre kavrulduğundan acımtırak kahve notlarına sahiptir.
Robusta: Yaklaşık bir yılda olgunlaşan Robusta kahve çeşitleri, 800 metre rakıma kadar yetişebilmektedir. Çoğunlukla fiyat bakımından da en uygun kahve çekirdeği Robusta’dır. Kolay bir üretime sahiptir ve ticareti ülkeler arasında yoğun olarak gerçekleşir.
Arabica: Keşfedilen ilk kahve çekirdeği, Arabica’dır. Toplanma sürecine dek yaklaşık 3 ila 5 yıl arasında bir olgunlaşma süreci mevcuttur. Rakımı ise Robusta’ya göre çok daha yüksektir. 2000 metre rakımda da yetişebilir. Tatlı bir aroması bulunur, Robusta ise daha bitterdir. Bir yetişkin Arabica kahve ağacı, 1 kg. kadar kahve çekirdeği verebilir.
Blend: Yepyeni aromalar keşfetmek isteyen kahve severler için harika bir seçenektir. İkiden daha fazla kahve çeşidinin çeşitli oranlarda karıştırılarak hazırlanması ile oluşturulur. Blend kahvelerde asıl amaç, birden fazla coğrafyadan gelmiş kahve çekirdeklerinin buluşturulmasıdır.
Specialty Coffee: Literatüre ilk kez 1970’li yıllarda giren specialty coffee terimi, kahvenin tüketiciye ulaşana dek geçirmiş olduğu tüm serüveni anlatmaktadır.
Kahve Kavurma İşlemi:
Ağaçlarından alınan kahve çekirdekleri, uzmanlar tarafından notları belirlenmeden önce farklı farklı kavurma işlemlerinden geçerler. Bu süreçte nasıl bir yol izlendiği hem tadını hem de kokusunu belirler.
Hafif Kavurma: Light Roast veya Türkçe ismiyle hafif kavurma sonucunda elde edilen çekirdekler açık bir renge sahip olur. Uzun süre kavrulmadığı için kahvenin orijinal aroması tüketici tarafından rahatlıkla ayırt edilebilir.
Orta Kavurma: Medium Roast veya Türkçe ismiyle orta kavurma, orijinal aromanın çok hafif hissedildiği ancak asidik özelliğin baskın olduğu kavurma çeşididir.
Soğutucu Tepsi: Kahve çekirdekleri fırınlanırken oldukça yüksek derecelerde kavrulur. Tıpkı evdeki fırınlarımız ile benzer olarak, kavrulduktan sonra fırından alınır ancak soğutucu tepsi yardımıyla çekirdekler soğutulur. Önlem amaçlıdır, çünkü çekirdekler tepside kalmaya devam ederlerse o ısıda kavrulmaya devam etmiş olurlar.
Degas: Gaz çıkarma anlamını taşıyan degas, çekirdekler kavrulduktan sonra geçirilen 48 saatlik süreye verilen isimdir. Fırınlandıktan sonra gaz toplamış olan kahve çekirdekleri bu gazı üzerlerinden attıktan sonra paketleme işlemi gerçekleşir.
Çatlama: Çatlamalar, birinci ve ikinci olmak üzere ikiye ayrılır. Paket görsellerinde de sıklıkla rastlanan çatlamış kahve çekirdeği, fırınlandıktan sonra geçen belirli bir sürede meydana gelir. İlk çatlama, hafif kavrulmuş kahvenin çatlamasıdır. Bu aşamada asidite ve orijinal tat hala korunmaktadır. İşlemin devamında gelen ikinci çatlama ise orta ve koyu kavrulma sırasında meydana gelir ve bu süreçte tatlar kaybolmaya başlar.
Hem evde hem de dışarıda tükettiğimiz demleme kahvelerin de birçok farklı yöntemi bulunmaktadır.
Daldırma Tekniği: Immerse veya Türkçesiyle daldırma tekniği, su içinde bekletilen kahve çekirdeklerinin süzülerek içmeye hazır hale getirmesi anlamını taşır. Evlerde sıklıkla tercih edilen French Press ekipmanı, daldırma tekniğine bir örnektir. Soğuk demleme yöntemi olan Cold Brew kahve de daldırma işlemi ile yapılmaktadır.
Demleme Oranı: Kahve ve suyun bir araya getirilişi, oranlar ile yapılmaktadır. Bu oranlar, suyun kahveye olan oranını belirler. Örneğin, filtre kahvede oran 1:15 civarındadır.
Çiçeklenme: Blooming veya Türkçe ismiyle çiçeklenme, kavrulma işlemi sırasında içerisine gaz dolan kahve çekirdeklerinin su ile gazdan arındırma işlemine verilen isimdir.
Kahve Ekipmanları:
Blog yazımızın üst kısımlarında bahsetmiş olduğumuz kahve ekipmanlarının da kullanışları ve çıkarmış oldukları kahve ürünleri çeşit çeşittir.
French Press: En kolay demleme yöntemlerinden bir tanesi olan french press, cam bölmeli bir ekipmandır. İlk olarak kahve ve kaynatılarak birkaç dakika beklemiş su ilave edilir. Ardından kapağı kapatılarak demlemeye bırakılır. İstenilen süre tamamlandığında, kapak aşağı itilir ve süzgeçten geçmiş kahve servis edilir.
Moka Pot: İtalyanların mutfak ekipmanlarının olmazsa olmazlarından bir tanesi olan moka pot, tıpkı çaydanlık ile aynı işleve sahiptir. Üç bölümden oluşur ve kahve ocakta demlenir. İyi bir moka pot, muhakkak metalden yapılmış olmalıdır. En altta kaynar su, ortada kahve, üstte ise kahvenin birikmiş olduğu bölümdür.
V60: Bir Japon icadı olan V60, adını 60 derecelik açıdan almıştır. Materyali ise seramik, cam veya metal olabilir. V60 filtreleri ile birlikte kullanıma uygun hale gelir.
Aeropress: Filtre kahveye nazaran demlenme sırasında daha fazla basınç uygulayan bir ekipmandır. Yaklaşık 15 yıldır demleme yöntemleri içerisinde yer alır ve basınç aracılığıyla kullanılır.
Drip Kahve: Filtre kahve makinelerinin sunmuş olduğu kahve, drip kahvedir. Filtre içerisine yerleştirilen ve öğütülmüş olan kahve çekirdekleri su haznesindeki su ile demlenir ve damlayarak kahve sürahisine dolar.
Chemex: Tasarım bakımından kum saatini andırır ve özel bir filtreye sahiptir.
Kalita: 3 adet tahliye kanalı bulunan düz tabanlı bir diğer kahve demleme yöntemidir.
Diğer Kahve Terimleri:
Barista: Kahve yapımında uzman olan kişilere verilen isimdir.
Aftertaste: Kahve içiminden sonra damakta kalan tada, aftertaste denir.
Asidik: Kahve notları belirlenirken kullanılan bir terimdir. Asitlik, kahvenin yüksek mi yoksa az mı asit oranına sahip olup olmadığını belirler. Kahveler işlenirken, kavurma işlemi ne kadar uzun sürerse asidite ona oranla azalmaya başlar.
Brew: Kahvenin demlenmesine, brew denmektedir.
Bitterness: Kahvenin sahip olduğu acılık oranını belirtirken, bitterness kullanılır.
Clean: Türkçe kelime anlamı temiz olan clean, içilmesinde herhangi bir sakınca bulunmayan kahveyi belirtmek için kullanılır.
Cupping: Kahve notları, tadım işlemi sonrasında belirlenir. Kahve uzmanlarının gerçekleştirdiği bu tadımlar ise cupping adı ile anılır.
Decaffeination Processes: Kahveler, çoğunlukla yüksek oranda kafein içerir ancak üreticiler, çekirdekler toplandıktan sonra kahveleri kafeinsizleştirmek için bazı özel teknikler kullanırlar. Bu sürece, decaffeination processes denmektedir.
Topraksılık: Kahve tadımı sonrasında derecelendiriliken, uzmanlar topraksılık oranına da bakarlar. Kahve çekirdeklerinin toprakla teması, bu oranı belirtir.
Finish: Tadım sırasında, en son aşama olan tükürmeden hemen önceki ana verilen isimdir. Uzmanlar finish sırasında kahvenin damakta bıraktığı tadı incelerler.
Tat: Diğer ismiyle flavor, kahvenin tüm derecelendirme işlemlerinden sonra isimlendirilen tadı verir.
Kahvenin yolculuğu, yüzlerce farklı terimin de tek tek isimlendirildiği uzun ve keyifli bir süreçtir. Mis gibi kokusuyla hem iç açan hem de mideleri mutlu eden bir fincan kahve, tercih edilen çekirdek veya kahve çeşidi hangisi olursa olsun mutluluk vericidir ve kişinin enerji depolamasına yardımcı olur. Sirius Roastery web sitemiz üzerinden evde kahve yapma sanatı ile ilgili her ekipman ve kahve çekirdeğine ulaşabilir, ister blend ister ülkeye özgü tatlardan seçim yaparak kendi yolculuğunuza açılabilirsiniz. Meyve ve çikolata sosları ile şık bardaklar tasarlayabilir, en yüksek kalite hammadde kullanımı ile dizayn edilmiş kahve demleme ekipmanlarıyla kafede içilen lezzetleri aratmayacak muhteşem kahvelere imza atabilirsiniz. Evinizin özel barista sanatçıları olmak, Sirius Roastery kahve ve demleme ekipmanları ile mümkündür!
Kahveyle kalın!
