FİLTRE KAHVE NEDİR?

Soğuk bir kış akşamı arkadaşlarınız ile sıcacık bir kafenin kollarına kendinizi attınız veya güneşin tam tepede olduğu bir gün ferahlatıcı bir lezzet arayışındasınız… Kafenin menüsünde çeşitli soslar ile hazırlanmış bol kalorili kahve çeşitleri var fakat formu korumak daha ağır basıyor…

İşte o zaman, sizi filtre kahve ve filtre kahvenin faydaları ile tanıştıralım! Bir yudum aldığınızda, Türk kahvesine bile rakip olabilecek lezzette, özel bir içecektir filtre kahve.

 

Filtre Kahve Nasıl Bulunmuştur?

Günümüze gelene dek mucitler tarafından pek çok deneme yanılma yöntemi ile demlenen filtre kahve, ilk olarak 1908 yılında keşfedilmiştir. Alman bir kahve tutkunu Melitta Bentz, içmiş olduğu kahvenin telvesinden rahatsızlık duyan bir dâhidir. Ki zaten filtre kahvenin en iyi taraflarından bir tanesi, Türk kahvesinin aksine hiç telvesinin olmamasıdır. İşte bu rahatsızlık ile hareket eden Melitta Bentz, evde sahip olmuş olduğu ekipmanlarını kullanarak kahveyi filtreden geçirmiştir ve tadına bayılarak, bunun için adım atan ilk kişi olmuştur. Zaman içerisinde patent başvurusu da yapmış ve kendi şirketini kurmuştur. Günümüzde mevcut olan camından seramiğine onlarca farklı kahve demleme cihazlarının ilk adımı da bu şekilde Almanya’da atılmıştır.

Bugün, Bentz markası halen Melitta’nın ailesine aittir ve özellikle engelli vatandaşların da kolaylıkla kahve demleyebilmeleri için ekstra çalışmalar yürütmektedirler.

 

Filtre Kahvenin Özellikleri Nelerdir?

Resmi tanımıyla filtre kahve, çoğunlukla tek kullanımlık filtre kullanılarak yapılan ve sıcak suda demlenen bir içecektir. Posa kısmı, filtrede kalır. İsmi de yine demlenme sırasında kullanılan kağıt ya da metal filtreden gelmektedir.

Filtre kahvenin en şahane özelliklerinden bir tanesi, mevcut olan çekirdek kahvenin ne olursa olsun kolayca demlenebilmesi ve aromasının yoğun olarak hissedilmesidir. Çünkü filtre kahve, tercihe göre sade olarak tüketildiğinde hem kalorilerden hem de yan tatlardan arınmış bir şekilde sunulur. Bu da tüketiciye, arzuladığı kahve aromasını tam anlamıyla aktarır. Filtre kahve demleme stilleri birden fazla olmaktadır, bu nedenle kolay ulaşılabilir bir tercihtir. Evde filtre kahve yapımı, bir French Press yardımı ile yapılabildiği gibi kahve demleme ekipmanları yardımıyla da olabilir.

 

Filtre Kahvenin Suyu Kaç Derece Olmalıdır?

Lezzetli bir nitelikli kahve deneyimi yaşamak istiyorsanız, kullandığınız suyun da belirli özellikleri vardır. Öncelikli olarak çeşme suyu değil, içme suyu tercih edilmelidir. Kaynama sırasında aralarındaki tat belli olacaktır.

Filtre kahvede kullanılan sıcak suyun yaklaşık 93 ila 95° C olması gerekir. Bu derecelerin üstünde kaynamış su direkt olarak öğütülmüş çekirdek kahve ile temas ettiğinde kahve demlenmiş olmaz, yanmış veya haşlanmış olur. Bu da lezzetsiz bir kahve içimi anlamına gelmektedir. Eğer kettle ya da çaydanlık tercih ederek suyunu hazırlayacaksanız, kaynadıktan sonraki birkaç dakika suyu dinlendirmelisiniz.

Suyun dökümü ise ilginç ama fark yaratan bir özelliğe sahiptir. French Press’te yapılacak bir kahveyi baz alalım. Kaynatıp dinlendirdiğiniz suyu kahvenin üzerine dökerken, direkt olarak dökmemelisiniz. Yavaşça, daireler çizerek eşit miktarda dağıtmalısınız. Barista’lar, zaten çok sıcak olan suyun öğütülmüş çekirdek kahve ile ilk temasının önemli olduğunu vurguluyorlar.

 

French Press haricinde… Filtre Kahve Nasıl Demlenir?

Blog yazımızın üst satırlarında, birden fazla demleme yönteminin mevcut olması sebebiyle her insanın evde de kolaylıkla yapabileceği bir kahve çeşidi olduğuna değinmiştik. En kolay yöntem olan French Press haricinde, filtre kahvenin tadına doyum olmaz lezzetine ulaşabilmek için kullanılan ekipmanlar, aşağıdaki gibidir:

  • Aeropress: Dört farklı ana parçadan oluşan Aeropress cihazı, bundan yaklaşık 15 yıl kadar önce ilk kez hayatımıza girmiştir. Alan Adler isimli bir dâhinin buluşudur. Boru görünümlü uzun bir yapıya sahiptir ve demlenirken basınç baz alınır. Normal filtre kahve makinelerinden farklı olarak disk formlu filtrelere sahiptir ve yine posasız filtre kahve çıkarır.
  • Chemex: Kahvenin yalnızca lezzetine değil aynı zamanda şık bir sunum ile servis edilmesinden hoşlananlardansanız, Chemex tam size göre! 1945’li yıllarda Alman bir kimyager olan Peter Schlumbohm tarafından icat edilen ve Amerika’da bulunan Chemex, kum saati görünümüne sahiptir. Üst kısmına yerleştirilen kağıt filtreler de kolaylıkla satın alınabilir.
  • V60: Adını, 60 derecelik açıdan almakta olan cam, seramik ve matal malzemelerden oluşan V60, konik biçimli ancak altı düz bir filtre kahve demleme ekipmanıdır. Bardağın ya da karafın üzerine, düz kısmı yerleştirilir. Ardından kağıt filtreye ince öğütülmüş kahve eklenir ve dinlendirilmiş su ile demlenir.
  • Syphon: Kendinizi bir laboratuvarın mucidi gibi hissetmenize sebep olacak Syphon filtre kahve demleme aleti, cam tüplerden oluşan ayrıntılarıyla oldukça keyifli bir demleme yöntemi oluşturur. Vakumludur ve ısıtıcıya sahiptir.

Kültürümüzün vazgeçilmez bir parçası olan, kahvaltı sonrasında muhakkak bir fincanıyla güne başladığımız Türk kahvemizin eşsiz pişirimiyle oldukça farklı yöntemlere sahip bir içecek filtre kahve. Ancak bizde Türk usulü kahve nasıl özelse, filtre kahvenin de başka kültürlerdeki yeri bambaşka. Gelin, bu iki lezzetin farklılıklarına bir göz atalım.

 

Filtre Kahve ile Türk Kahvesi Arasındaki Farklar Nelerdir?

Öncelikle, pişirme yönteminden başlamalıyız. Yukarıda açıkladığımız yöntemler, filtre kahvenin birbirinden eşsiz aromalarını hem burnumuza hem de midemize taşır. Üstelik kalori bakımından da çok hafiftir. Türk kahvesi gibi geleneksel cezve yöntemiyle pişirilen kahve için temiz içme suyu ve bir tatlı kaşığı Türk kahvesi şarttır. Tercihe göre şeker de eklenebilen Türk kahvesinde, önce su ve kahve cezvede birleştirilerek karıştırılır. Kimi kahve gurmeleri, en az beş dakika pişirmeden bu karışımın bekletilmesi gerektiğini vurgularlar.

Ardından, şeker de eklenerek ocağa alınır ve orta ateşte, üzeri köpük ile kabarana dek pişirilir. Ocaktan alınıp o köpük fincana aktarıldıktan sonra tekrar bir taşım kaynatılır ve fincana dökülür. (Bir kahce fincanı su ve bir tatlı kaşığı kahve, bir kişilik Türk kahvesi formülüdür.) Ülkemizin farklı yörelerinde ocak yerine kum da kullanılır.

Ancak biliyoruz ki, her şehirde, “İşte burası kahve sokağı!” denilen özel bir yer bulunur ve bu yerlerin kahveleri bir başka güzeldir.

İki lezzetli kahvenin bir diğer farkı ise keşfedildikleri yıllardır. 1908’te ilk kez filtresi ile kullanılan filtre kahve henüz çok yenidir. Çünkü Türk kahvesi, 1400’lü yıllara kadar uzanır. Yavuz Sultan Selim’in Yemen topraklarını fethetmesi ile birlikte kültürümüze girmiş, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarında tedarik edilemediği için bir dönem uzaklaşmış ve yerini çaya bırakmış ancak sonra tekrardan favori içeceğimiz olmaya devam etmiştir.

Kişinin kahve içim zevki bakımından düşünüldüğünde oldukça fark yaratan bir diğer unsur ise telvedir. Bilindiği üzere filtre kahvede telvenin izine rastlanılmaz ancak Türk kahvesinin telvesi, hemen fincanın dibine çöker. Türkiye’de fincanı ters çevirip o telveleri yorumlamak ise tüm dünyanın mistik olarak yorumladığı bir geleneğimizdir.

 

Filtre Kahve ile Espresso Arasındaki Farklar?

Kafe menümüze geri dönelim. Onlarca seçenek arasında filtre kahve, espresso veya Türk kahvesi arasından bir seçim yapacağız ve dumanı tüten bardaklarla içimizi ısıtacaklar. Artık Türk kahvesinin filtre kahveyle olan farklarından haberdarız ancak aynısını espresso için söylememiz henüz mümkün değil.

 

Bakalım, filtre kahve ile espresso arasındaki farklar nelermiş?

  • Filtre kahve, normal kupa boyutuna göre demlenen ve bu şekilde sunulan bir kahvedir. Ancak espresso, single veya double shot olarak ikiye ayrılır. Single bardak, ortalama bir Türk kahvesi fincanı büyüklüğündedir. Double ise, bir süvari bardak Türk kahvesine eş değerdir.
  • Kalori bakımından büyük farkları olmasa da filtre kahvede yoğun bir su miktarı bulunur. Ancak espresso su ile o kadar seyreltilmez. Tat bakımından filtre kahve daha yumuşak kalırken, espresso tam bir sabah içeceğidir! Tek bir shot ile enerji deposu haline gelir.
  • Her iki kahve çeşidi de sporcular için hem spor öncesi hem de spor sonrası gönül rahatlığı ile tercih edilebilir. Kahve içerisinde bulunan yağ miktarı pek fazla ortaya çıkmadığından kalori bakımından kimseyi üzmezler.

Üçüncü nesil nitelikli kahvelerin favorileri arasında olan bu iki içecek de sade olmaları sebebiyle sıklıkla tercih edilir. Ancak bu mis kokulu içecekler, granül kahveler ile karıştırılmamalıdır. Çünkü aralarında dünyalar kadar fark bulunur!

 

Nescafe Filtre Kahve Mi?

Granül kahve dediğimizde aklımıza ilk gelen unsur elbette ki Nescafe olur. Fındıklısından karamellisine, şekerlisinden sadesine pek çok farklı çeşidin tek bir poşette yer aldığı ve yalnızca sıcak su ile “instant” yani hemen hazır olan granül kahvenin filtre kahve olup olmadığı hep merak edilmiştir.

Bu soruları gidermek ve aralarındaki farkı tam anlamıyla görebilmek için, granül kahvenin ne olduğunu bilmek gerekir.

 

Granül Kahve Nedir?

Resmi tanıma göre granül kahve, çekirdek kahvelerin öğütülmesinden hemen sonra endüstriyel işlemlere maruz bırakılarak hazırlanan ve dondurularak kurutma yöntemine sahip bir toz kahve türüdür.

Yukarıda da bahsetmiş olduğumuz “instant” kelimesi, tam anlamı ile granül kahve ile eşleşmektedir ve yabancı kültürlerde de ismi “instant coffee” yani “hazır kahve” olarak bilinir. Bulunuşu ise 1901 yılına kadar gitmektedir. Kahve ve kahve ekipmanlarının mucitlerinin genel olarak kimyager oldukları su götürmez bir gerçek. İşte granül kahve de Satori Kato isimli bir bilim insanı tarafından keşfedilmiştir.

Keşfinin ardından, 1938 yılına dek çok bilinmeyen granül kahve, Nescafe markasının üreticiliği üstlenmesi ile birlikte çığır açmıştır.

Kahveyi öğütülmüş ve neredeyse toz halindeyken demleyip tüketiriz ancak granül kahvenin iri parçacıklı olduğunu görürüz. Kahve çekirdeği içerisindeki suyun kurutularak hazırlandığı granül kahve ya spreyle ya da dondurularak kurutulmuştur.

Diğer blog yazılarımızı incelemişseniz, kahvenin fırınlanma işleminin nasıl gerçekleştiğine dair bir ipucuna sahip olmalısınız, tepsilerde fırınlanan çekirdek kahveler ısı nedeniyle elbette su kaybeder ancak nitelikli kahve çekirdekleri yalnızca belli bir oranda bu kaybı yaşar. Granül kahvede ise önce suyun kaybı gerçekleşir, ardından -40 °C suda dondurulma işlemi olur. Kristalleşen su, buharlaşma tekniği ile tamamen giderilir ve ardından granül kahve, paketlenmeden önceki formuna sahip olur.

 

Çözünebilir Kahve Nasıl Yapılır?

Granül kahve, instant coffee veya çözünebilir kahve… Üç farklı isme sahip olan bu kahve çeşidinin yapımı ise çok kolaydır! Tek ihtiyaç ise bir çaydanlık ya da kettle, granül kahve ve bir kupadır.

İlk olarak su kaynatılır. Ardından kaynama noktasını geçtiğinde birkaç dakika dinlendirilir.

Granül kahve, poşetinden kupaya alınır. Dinlenmiş su üzerine daire oluşturacak şekilde dökülür ve bir kaşık yardımı ile karıştırılır.

 

Kahve Ekipmanları ve Kahveler…

Birbirinden güzel kokulu ve birinci sınıf nitelikli öğütülmüş çekirdek kahveler ile arzu ettiğiniz demleme yöntemini birleştirip muhteşem sunumlar yaratmak ve sevdiklerinizle kahve dolu sohbetler etmek için, Sirius Roastery Mağaza sayfamıza göz atarak eksik olan tüm ekipmanlarınızı tamamlayabilir veya renkli kahve kokteylleri hazırlamak için DaVinci Gourmet ürünlerine göz atabilirsiniz!

Afiyet olsun!